ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားျခင္းအတြက္ ရွိရမည့္စိတ္ထား။

ျဗဟၼာစိုရ္း တရားျဖစ္ေသာ ေမတၱာ၊ ဂရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥေပကၡာ (၄)ပါးသည္ လူတုိင္းလူတုိင္း၏ ႏွလံုးသားတြင္ ရွိသင့္ေသာ စိတ္ေန စိတ္ထားျဖစ္ပါသည္။ တစ္ဖန္ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ျငိမ္းေအးမူ႕ႏွင့္ ေလာကၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းေစေရးအတြက္ အေျခခံအၾကဆံုးႏွင့္ အလုိအပ္ဆံုးေသာ တရား(၄)ပါးပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ကုိယ္ရဲ႕ သႏၱာန္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းမူ႕ေတြမရွိရင္ ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားမ်ားဖို႕႕ ေမတၱာျဖစ္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ဦးအေနနဲ႕ သတၱ၀ါးမ်ားအေပၚ ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားမ်ားမယ္ဆုိရင္ အရင္ဆံုး မိိမိသႏၱာန္မွာ ရွိရမယ့္ အရာမ်ားကုိ တင္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

ေမတၱာသည္ ၀ိေသသ ျဖစ္ျပီး ေပမ သည္ သာမညျဖစ္ပါသည္။

ေပမအား သံုးမ်ဳိးခြဲျခားထားပါသည္
၁။ တဏွာေပမ။

၂။ ေဂဟသိတေပမ။

၃။ ေမတၱာေပမ။ ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။

ေမတၱာပြားလုိသူမ်ားသည္ ေအာက္ပါ အေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူ ျဖစ္ပါက ေမတၱာဘာ၀နာ အစြမ္း ပိုထက္ျမတ္ပါသည္။
(၁) သေကၠာ။ ။ စြမ္းႏုိင္သူျဖစ္ရမယ္။ ယံုၾကည္သဒၶါရွိသူ၊ က်န္းမာသူ၊ ရုိးသားေျဖာင့္မတ္သူ၊ မစဥ္းလဲ မလွည့္ျဖားတတ္သူ၊ အားထုတ္မူ႕ လံုးလ၀ီရိယရွိသူ၊ ညဏ္ပညာရွိသူ ျဖစ္ရမယ္ဆုိတဲ့ ငါးခ်က္နဲ႕ ျပည့္စံုသူကုိ ေခၚပါတယ္။ အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ သဒၶါ၊ ၀ိီရိယ၊ သမာဓိ၊ ပညာ ငါးျဖာေသာ စြမ္းအားပင္ျဖစ္သည္။
(၂)ဥဇူ။ ။ ေျဖာင့္မတ္သူ။ ကုိယ္မူရာ၊ ႏႈတ္မူရာ၊ စိတ္မူရာ ေျဖာင့္မတ္ရမည္။
(၃) သုဟုဇူ။ ။ အလြန္ေျဖာင့္မတ္သူ။ ကုိယ္၊ႏႈတ္၊စိတ္ သံုးပါးလံုး အလြန္ေျဖာင့္မတ္ရမည္။ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲသူ လွည့္ျဖားတတ္သူမ်ားဟာ သတၱ၀ါေတြအေပၚ ေမတၱာမထားႏုိင္ပါ။
(၄) သု၀စ။ ။ ဆုိဆံုးမလြယ္သူ။ ပညာရွိတုိ႕၏ အဆံုးအမႏွင့္ အဆံုးအမေပးသူကို ခံယူတတ္ရမည္။ ပညာရွိတုိ႕အဆံုးအမကို မလုိက္နာ၊ တင္းမာေနေသာ စိတ္ရွိသူဟာ ေမတၱာျဖစ္ဖုိ႕ မလြယ္ပါဘူး။
(၅) မုဒု။ ။ ႏူးညံေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူ ျဖစ္ရပါမယ္။ ကုိယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ သံုးပါးလုံုး ႏူးညံေပ်ာ့ေျပာင္းရမည္. တင္းမာျခင္းရဲ႕ ဆန္႕က်င့္ဖက္ ႏူးညံေပ်ာ့ေပ်ာင္းျခင္းမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိပါတယ္။ ကုိယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ တင္းမာခတ္ထန္သူဟာ ေမတၱာမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။
(၆) အနတိ မာနီ။ ။ မာန ကင္းစင္ရမည္၊ မာန္ေထာင္လြာျခင္း မရွိသူ ျျဖစ္ရပါမယ္။ အမ်ဳိးအႏြယ္ စေသာ မာန္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀တၳဳတုိ႕ႏွင့္ တစ္ပါးသူမ်ားအေပၚ မထီမဲ့ျမင္ မျပဳသူကို ေခၚပါတယ္။ မာန္နေထာင္လြားသူဟာ သူတစ္ပါးကို မိမိႏွင့္ မတူမတန္ သေဘာထားကာ အဖက္မလုပ္ အေရးမစိုက္တတ္ပါ ဒီသေဘာဟာ ေမတၱာကင္းမဲ့ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလူမွာ ေမတၱာတည္ရာ ေမတၱာကိန္းရာ မျဖစ္ႏဳိင္ပါ။
(ရ) သႏၱဳႆက။ ။ ရတတ္သမွ်၊ ရွိတတ္သမွ်၊ ျဖစ္သမွ်ႏွင့္ တင္းတိမ္ေက်နပ္သူ ျဖစ္ရမယ္။ ေရာင့္ရဲတတ္သူျဖစ္ရမည္။
(၈) သုဘရ။ ေမြးျမဴရလြယ္ကူသူ ျဖစ္ရမယ္။ ေက်ြးသမွ်၊ ေပးသမွ်၊ ၾကဳံသမွ်၊ ရသမွ်ႏွင့္ မေက်နပ္ႏိုင္သူကုိ ဒုဗၻရ- ေမြးျမဴခက္သူလုိ႕ ဆုိပါတယ္။ ဆန္႕က်င္ဖက္ကုိေတာ့ သလႅဟုက ၀ုတိၳ-ေမြးျမဴလြယ္သူ လုိ႕ဆုိပါတယ္။ ေမြးျမဴလြယ္သူမွသာ ေမတၱာစိတ္ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
(၉) အပၸကိစၥ။ ။ကိစၥနည္းသူျဖစ္ရပါမယ္။ မိမိအတြက္လဲကိစၥနည္းရမယ္ သူတစ္ပါးအတြက္လဲကိစၥနည္းသူ ျဖစ္ရပါမယ္။ ေမတၱာေရွ႕သြားအက်င့္မ်ားတြင္ ကိစၥနည္းပါးသူသည္ တစ္ပါး ပါေနတာကို သတိထားရပါမယ္။
(၁၀) သလႅဟုက ၀ုတိၱ။ ။ ။ သုိမွီျခင္းနည္းပါး၍ ေပါ့ပါးေသာ အသက္ေမြးမူ႕ရွိရမယ္။
(၁၁) သႏိၱျႏၵီယ။ ။ တည္ၾကည္ျငိမ္သက္ေသာ ကုေျႏၵရွိသူ ျဖစ္ရမယ္။ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ တုိ႕နဲ႕ပက္သက္ျပီး ကိုယ္ၾကဳိက္တဲ့အာရုံေတြ႕ၾကဳံတဲ့အခါ ရာဂမျဖစ္ေအာင္၊ ကုိယ္မၾကဳိက္တဲ့ အာရုံနဲ႕ေတြ႕ၾကဳံတဲ့အခါ ေဒါသ မျဖစ္ရေအာင္ ေစာင့္စည္းရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီအရုံေတြနဲ႕ ေတြ႕တုိင္း ရာဂ၊ ေဒါသ ျဖစ္ေနသူက မျငိမ္သက္သူ လႈပ္ရွား ပ်ံလြင့္လ်က္ရွိေသာ ကၠဳေျႏၵမရွိသူျဖစ္တယ္။ ဒီလုိပုဂၢဳိလ္က ေမတၱာပြာေသာ္လည္း ေမတၱာေရာက္ရန္ မလြယ္ကူပါ။
(၁၂) နိပက။ ။ ရင့္က်က္ေသာညဏ္အေမ်ာ္အျမင္ႏွင့္ျပည့္စံုျပီး ပညာရွိသူ ျဖစ္ရမယ္။ အလုပ္တစ္ခုကို နားလည္ကၽြမ္းက်င္မူ႕ရွိျပီး လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္ေသာ အခ်ိန္၊ ကာလ၊ ေဒသ၊ စသည့္တုိ႕ကုိ ႏႈိင္ယွဥ္တတ္သူ၊ အက်ဳိးကုိေျမာ္ျမင္တတ္သူ ျဖစ္ရပါမယ္။
(၁၃) အပၸဂဗၻ။ ။ ကုိယ္၊ႏႈတ္၊စိတ္ တုိ႕ ၾကမ္းတမ္း ရုိင္းျပခ်င္း မရွိသူျဖစ္ရပါမယ္။ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ ကုိယ္ႏႈတ္စိတ္ သံုးပါးလုံး ၾကမ္းသူကို ေခၚပါတယ္။ ေမတၱာပြားလုိသူဟာ ကိုယ္ႏူတ္စိတ္ သံုးပါး ႏူးညံမူ႕ရွိရပါမယ္။
(၁၄) ကုေလသု အန ႏုဂိဒၶ။ ။ မိမိႏွင့္ပက္သက္သူမ်ားေပၚတြင္ တဏွာေပမ ျဖင့္ တြယ္တာကပ္ျငိျခင္းကင္းသူ ျဖစ္ရမည္။ အိမ္သား၊ အိမ္သူ လူတုိ႕၌ တြယ္တာ မက္ေမာျခင္း ကင္းသူျဖစ္ရပါမယ္။ တြယ္တာမက္ေမာျခင္းမ်ားသူဟာ ေၾကာင့္ၾကစိုက္ႏဳိင္မည္မဟုတ္၍ ေမတၱာျဖစ္ရန္မလြယ္ကူပါ။
(၁၅) ေမတၱာပြားလုိသူဟာ ပညာရွိအမ်ား သူတစ္ပါးတုိ႕ ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္မည့္ ဒုစရုိက္၊ ယုတ္ညံေသာ အမူ႕မ်ဳိးကို အေသးအဖြဲ အနည္းငယ္ေလးမွ် ျဖစ္ေစ မျပဳလုပ္ မက်င့္ပါေလႏွင့္လုိ႕ အခ်ဳပ္ေျပာပါတယ္။ သူေတာ္ေကာင္းတုိ႕ ကဲ့ရဲ႕မည့္ အလုပ္အမူ႕မ်ဳိးကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
ေမတၱာပြားနည္း ။ ။ ၁။ မိမိကုိယ္ကုိ၊ ၂။ ခ်စ္ခင္သူ၊ ၃။ မခ်စ္မမုန္းသူ၊ ၄။ မုန္းသူရန္သူ တုိ႕အား ရန္ကင္းျခင္း ၊ စိတ္ဆင္းရဲကင္းျခင္း၊ ကိုယ္ဆင္ရဲျခင္းကင္းျခင္း၊ မိမိကုိယ္ကုိ ခ်မ္းသာစြာေဆာင္ရြက္ႏုိင္ၾကပါေစ။
ေဘးရန္ခပ္သိမ္း၊ ေသာကခပ္သိမ္း၊ ဆင္းရဲခပ္သိမ္း၊ ႏွလံုးစိတ္၀မ္း ေအးျငိမ္း ၾကပါေစ။
ေမတၱာဘာ၀နာပြားရာတြင္ (က) ေမတၱာပို႕ ။ (ခ) ပြားေမတၱာ ရွိပါသည္။

(က) ေမတၱာပို႕ဆုိသည္မွာ ဘုရားရွိခုိးေသာအခါ အမွ်မေ၀မွီ မည္သူမည္၀ါ က်မ္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ စသျဖင့္ရြတ္ဆုိျခင္းျဖစ္သည္။

(ခ) ပြားေမတၱာ တြင္ ၁။ သာမန္ပြားနည္းႏွင့္ ၂။ အဆင့္ျမင့္ပြားနည္း ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။ သာမန္ပြာနည္းသည္ ေမတၱာပြားလုိသူ၏ အသြင့္သ႑န္ကို အာရုံထဲတြင္ ေပၚလာသည့္တုိင္ေအာင္ ႏွလံုးသြင္းျပီး ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားမ်ားျခင္းျဖစ္သည္။ အဆင့္ျမင္ေမတၱာပြားနည္းတြင္ သမာဓိ အထူးခုိင္ခံေကာင္းမြန္စြာ ထူေထာင္ျပီး ခက္ခက္ခဲခဲ အခ်ိန္ယူေလ့က်င့္ရေသာ မေနာအၾကည္လုိအပ္ပါသည္။ မေနာအၾကည္အားေကာင္းသူသည္ ေမတၱာဘာ၀နာ ပြားရာတြင္ လြန္စြာခရီးေရာက္ပါသည္။ ေမတၱာစိိတ္ကို အာရုံေပၚသုိ႕ တင္ေပးျခင္း ၀ိတတ္၊ ေမတၱာအာရုံကုိ ထပ္ခါထပ္ခါ ဆင္ျခင္ျခင္းသေဘာ ၀ိစာရ၊ ေမတၱာအာရုံကို ႏွစ္သက္ျခင္းသေဘာ ပီတိ၊ ေမတၱာအာရုံတြင္ ခ်မ္းသာစြာ ခံစားျခင္းသေဘာ သုခ၊ ေမတၱာအာရုံတစ္ခုတည္းေပၚတြင္ စိတ္တည္ျခင္းသေဘာ ဧဂၢကတာ။ စသည့္ စ်ာန္အဂၤ ါ ငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုက ပထမစ်ာန္ရပါသည္။ ၀ိတတ္၊ ၀ိစာရ သည္ ရုန္႕ရင္းေသာေၾကာင့္ ဖယ္လုိက္ျပီး က်န္သံုးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုလွ်င္ ဒုတိယစ်ာန္ရသည္။ ပီတိကို ဖယ္ျပီး က်န္စ်ာန္အဂၤ ါ ႏွစ္ပါးႏွင့္ဆုိ တတိယစ်ာန္ျဖစ္ပါသည္။ ဒီစ်ာန္ကို ေမတၱာစ်ာန္ဟုေခၚသည္ ။ သတၱ၀ါတုိ႕၏ အက်ဳိးစီးပြားကိုလုိလားေသာေၾကာင့္ သုခ ၊ ဧဂၢကတာ စ်ာန္အဂၤ ါႏွစ္ပါးရွိေသာ တတိယစ်ာန္သာလွ်င္ ေမတၱာစ်ာန္ျဖစ္ပါသည္။ ဥေပကၡာ၊ ဧကဂၢတာ စ်ာန္အဂၤ ါရွိေသာ စတုတၳစ်ာန္သည္ ေမတၱာစ်ာန္မျဖစ္ပါ။ ဥေပကၡာသည္ ၀မ္းသာ၊ ၀မ္းနည္း၊ ခ်စ္ျခင္း၊ မုန္းျခင္း ကင္မဲ့ေသာေၾကာင့္ ေမတၱာဘာ၀နာအတြက္ စတုတၳစ်ာန္ မရယူူအပ္ပါ။